Ngủ Nhiều Nhưng Vẫn Buồn Ngủ: Nguyên Nhân và Cách Khắc Phục

Bạn đã bao giờ rơi vào tình trạng ngủ rất nhiều nhưng vẫn buồn ngủ, mệt mỏi, thiếu tỉnh táo suốt cả ngày dù không thiếu thời gian nghỉ ngơi? Đây là hiện tượng mà nhiều người gặp phải trong cuộc sống hiện đại – khi chất lượng giấc ngủ không tỉ lệ thuận với số giờ bạn nằm trên giường. Việc ngủ nhiều nhưng vẫn buồn ngủ không chỉ khiến hiệu suất học tập, làm việc giảm sút mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Vậy tại sao ngủ nhiều mà vẫn cảm thấy buồn ngủ, uể oải? Làm thế nào để cải thiện tình trạng này và có được một giấc ngủ thật sự chất lượng? Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết nguyên nhân gây ra hiện tượng ngủ nhiều nhưng vẫn buồn ngủ và gợi ý những cách khắc phục hiệu quả giúp cơ thể khỏe khoắn và tinh thần tỉnh táo hơn mỗi ngày.

Ngủ nhiều nhưng vẫn buồn ngủ là bệnh gì​?

Hiện tượng ngủ nhiều nhưng vẫn buồn ngủ không chỉ đơn giản là do bạn thiếu ngủ hay mệt mỏi thông thường. Trong nhiều trường hợp, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo một số rối loạn hoặc bệnh lý liên quan đến giấc ngủ và sức khỏe tổng thể. Dưới đây là một số tình trạng phổ biến liên quan đến triệu chứng này:

Rối loạn giấc ngủ (Hypersomnia)

Hypersomnia là chứng ngủ quá nhiều nhưng vẫn cảm thấy buồn ngủ vào ban ngày, khó thức dậy vào buổi sáng và thường xuyên muốn ngủ tiếp dù đã ngủ đủ giờ. Đây là một dạng rối loạn giấc ngủ thường bị nhầm lẫn với lười biếng hoặc thiếu năng lượng.

Tìm hiểu: Rối loạn giấc ngủ là gì?

Hội chứng ngưng thở khi ngủ (Sleep Apnea)

Người mắc hội chứng này thường ngáy to và bị ngưng thở từng đợt trong khi ngủ, khiến giấc ngủ bị gián đoạn liên tục mà không hay biết. Hệ quả là dù ngủ nhiều giờ vẫn cảm thấy buồn ngủ, mệt mỏi vào ban ngày vì não và cơ thể không được nghỉ ngơi đúng cách.

Chứng mất ngủ mãn tính kèm theo buồn ngủ ban ngày

Ngủ không sâu, thường xuyên thức giấc giữa đêm hoặc ngủ không đúng giờ sinh học khiến cơ thể không được phục hồi. Dù có thể nằm trên giường nhiều giờ, nhưng giấc ngủ không đạt chất lượng, dẫn đến buồn ngủ kéo dài vào ban ngày.

Trầm cảm và rối loạn lo âu

Một số người bị trầm cảm có xu hướng ngủ nhiều bất thường nhưng vẫn không cảm thấy khỏe mạnh hay tỉnh táo. Buồn ngủ liên tục, chán nản, mất năng lượng là biểu hiện dễ gặp ở người đang trải qua rối loạn tâm lý.

Tìm hiểu: Mối Liên Hệ Giữa Giấc Ngủ Và Trầm Cảm

Các bệnh lý nội tiết và chuyển hóa

Các bệnh như suy giáp, tiểu đường, thiếu máu, hoặc thiếu vitamin B12 có thể gây ra tình trạng mệt mỏi, uể oải kéo dài, khiến bạn cảm thấy buồn ngủ liên tục ngay cả khi đã ngủ đủ giấc.

Tìm hiểu: Ngủ nhiều có tốt không?

Nguyên nhân gây hiện tượng ngủ nhiều nhưng vẫn buồn ngủ

Rất nhiều người nghĩ rằng chỉ cần ngủ nhiều là sẽ cảm thấy khỏe khoắn và tỉnh táo. Tuy nhiên, nếu ngủ nhiều nhưng vẫn buồn ngủ, đó có thể là hệ quả của nhiều yếu tố tác động đến chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tổng thể. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

Chất lượng giấc ngủ kém

Tình trạng mệt mỏi, buồn ngủ thường diễn ra khi cơ thể "thiếu ngủ, ngủ không đủ giấc". Tuy nhiên chất lượng giấc ngủ kém, ngủ không sâu giấc thì cũng không mang lại hiệu quả.

Khi ngủ sâu, cơ thể tiến hành các hoạt động phục hồi quan trọng như sửa chữa các tế bào bị hư hại, củng cố hệ miễn dịch và sản xuất hormone tăng trưởng.

Vậy nên, Ngủ đủ giấc chưa chắc đã đảm bảo bạn có một giấc ngủ ngon. Các yếu tố như ngáy khi ngủ, ngưng thở khi ngủ, hay thức giấc nhiều lần trong đêm đều khiến chất lượng giấc ngủ giảm sút, dẫn đến tình trạng mệt mỏi kéo dài.

Tìm hiểu: Cách Cải Thiện Chất Lượng Giấc Ngủ Hiệu Quả

Rối loạn giấc ngủ

Các rối loạn giấc ngủ như mất ngủ, khó ngủ, hay ngủ không sâu giấc đều có thể gây ra tình trạng buồn ngủ ban ngày. Các giai đoạn giấc ngủ không diễn ra một cách tự nhiên, dẫn đến việc cơ thể không được nghỉ ngơi đầy đủ ngay cả khi bạn đã dành nhiều thời gian trên giường. Điều này giải thích tại sao bạn vẫn cảm thấy mệt mỏi ngay cả sau khi đã ngủ nhiều.

Xem thêm: Cách gây buồn ngủ nhanh chóng

Rối loạn hô hấp khi ngủ

Ngoài ngưng thở khi ngủ, các rối loạn hô hấp khác như hen suyễn, viêm mũi dị ứng cũng có thể làm gián đoạn giấc ngủ và gây ra tình trạng buồn ngủ ban ngày. Khi bạn mắc phải tình trạng này, đường thở của bạn bị tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn trong khi ngủ, dẫn đến việc não không nhận đủ oxy. Điều này khiến bạn thức giấc nhiều lần trong đêm, gây gián đoạn giấc ngủ sâu và khiến bạn luôn trong trạng thái mệt mỏi, dù đã ngủ đủ giấc.

Căng thẳng, stress

Một trong những nguyên nhân tiềm ẩn khi ngủ nhiều nhưng vẫn cảm thấy mệt mỏi có thể là căng thẳng, stress. Áp lực công việc, cuộc sống, mối quan hệ... khiến tâm trí luôn căng thẳng, khó thư giãn. Khi bạn căng thẳng quá mức, cơ thể sẽ tiết ra các hormone stress như cortisol, làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

Mặc dù bạn có thể ngủ đủ giấc về mặt thời gian, nhưng giấc ngủ của bạn lại không sâu và không đem lại cảm giác nghỉ ngơi thực sự. Điều này khiến bạn thức dậy vẫn cảm thấy mệt mỏi, uể oải.

Tham khảo: Cách ngủ ít khi cần thiết

Chế độ ăn uống không hợp lý

Ăn quá nhiều đồ ăn nhanh, đồ ngọt, đồ uống có ga, hoặc bỏ bữa đều có thể làm rối loạn nhịp sinh học của cơ thể và ảnh hưởng đến giấc ngủ. Đồng thời chế độ ăn không hợp lý cũng dẫn đến tình trạng thiếu chất, thiếu các vitamin và khoáng chất cần thiết như magie, kali, canxi sẽ ảnh hưởng đến hoạt động trao đổi chất khiến cơ thể mệt mỏi.

Ăn quá ít cũng khiến cơ thể thiếu năng lượng, người mệt mỏi, do không đáp ứng lượng calo cần thiết của cơ thể. Khi cơ thể thiếu năng lượng, nó sẽ chuyển sang chế độ tiết kiệm năng lượng. Điều này khiến bạn cảm thấy buồn ngủ, mệt mỏi và khó tập trung.

Bằng cách lựa chọn những thực phẩm phù hợp và xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, bạn có thể ngủ ngon hơn và cảm thấy tràn đầy năng lượng cho các hoạt động của cơ thể.

Thiếu vận động

Lười vận động khiến cơ thể trở nên lờ đờ, ít năng lượng và thiếu sức sống. Khi ít vận động, tuần hoàn máu kém sẽ khiến bạn cảm thấy mệt mỏi và các cơ quan không hoạt động hiệu quả. Điều này không chỉ gây khó khăn khi ngủ mà còn khiến bạn cảm thấy buồn ngủ vào ban ngày.

Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường tuần hoàn máu, cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho các tế bào. Cơ thể cũng tăng sản xuất endorphin, cải thiện tâm trạng và giảm căng thẳng.

Xem thêm: Đi bộ buổi tối trước khi đi ngủ

Sử dụng chất kích thích

Caffeine, nicotine và rượu đều có thể gây ảnh hưởng đến giấc ngủ. Việc sử dụng quá nhiều các chất này khiến bạn khó đi vào giấc ngủ sâu và dễ bị thức giấc giữa đêm.

Khi sử dụng chất kích thích, đặc biệt là vào buổi chiều hoặc tối, chúng sẽ kích thích hệ thần kinh trung ương, khiến bạn khó đi vào giấc ngủ, giấc ngủ bị nông và dễ bị gián đoạn. Mặc dù bạn có thể ngủ đủ số giờ quy định, nhưng chất lượng giấc ngủ không đảm bảo, khiến bạn vẫn cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng vào ngày hôm sau.

Tìm hiểu: Các chất kích thích gây mất ngủ

Tác dụng phụ của thuốc

Nhiều loại thuốc có tác dụng phụ là gây buồn ngủ, chẳng hạn như các loại thuốc cảm cúm, thuốc an thần, điều trị dị ứng, trầm cảm và tăng huyết áp.

Đặc biệt là thuốc điều trị các bệnh mãn tính, có thể gây ra tình trạng buồn ngủ và mệt mỏi như một tác dụng phụ không mong muốn. Nếu bạn đang sử dụng loại thuốc nào đó hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng đồng thời hỏi ý kiến của bác sỹ để sử dụng thuốc phù hợp, đúng thuốc, đúng liều lượng đảm bảo an toàn sức khỏe và hiệu quả điều trị.

Làm việc quá sức

Khi bạn làm việc quá nhiều, cơ thể sẽ bị căng thẳng, mệt mỏi và kiệt sức. Điều này dẫn đến việc chất lượng giấc ngủ giảm sút, dù bạn có ngủ nhiều giờ. Ngay cả khi ngủ đủ giấc, cơ thể vẫn không được nghỉ ngơi hoàn toàn và bạn sẽ luôn cảm thấy mệt mỏi, uể oải. Bạn nên có một vài ngày nghỉ để cơ thể phục hồi kết hợp chế độ ăn uống, nghỉ ngơi, vận động để cơ thể lấy lại được trạng thái tốt nhất sẵn sàng cho công việc.

Tìm hiểu: Chứng ngủ rũ (narcolepsy)

Cách khắc phục tình trạng ngủ nhiều nhưng vẫn buồn ngủ

Tình trạng ngủ nhiều nhưng vẫn buồn ngủ không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà còn tiềm ẩn nguy cơ tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Để cải thiện hiệu quả, bạn có thể áp dụng các giải pháp dưới đây:

Thiết lập thói quen ngủ đều đặn và đúng giờ

Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến bạn ngủ nhiều nhưng vẫn buồn ngủ là do đồng hồ sinh học bị rối loạn. Hãy cố gắng đi ngủ và thức dậy vào cùng một khung giờ mỗi ngày, kể cả cuối tuần. Điều này giúp cơ thể thiết lập một nhịp sinh học ổn định, giúp bạn dễ ngủ sâu và tỉnh táo hơn khi thức dậy.

Ngoài ra, tránh ngủ bù quá nhiều vào ban ngày hoặc cuối tuần vì sẽ làm “lệch pha” đồng hồ sinh học. Giấc ngủ chất lượng không chỉ phụ thuộc vào số giờ ngủ mà còn vào sự đều đặn và ổn định của nhịp sinh hoạt.

Xem thêm: Giờ đi ngủ và thời gian ngủ lý tưởng

Cải thiện chất lượng giấc ngủ vào ban đêm

Không gian ngủ yên tĩnh, ánh sáng dịu nhẹ và nhiệt độ phòng mát mẻ là những yếu tố quan trọng giúp bạn ngủ sâu và ngon hơn. Sử dụng nệm, gối và chăn ga phù hợp cũng góp phần tăng chất lượng giấc ngủ, đặc biệt là đối với những người có cơ địa nhạy cảm hoặc mắc bệnh xương khớp.

Hạn chế sử dụng điện thoại, máy tính hoặc xem tivi trước giờ ngủ ít nhất 30 phút. Ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử làm giảm tiết melatonin – hormone điều chỉnh giấc ngủ, khiến bạn khó vào giấc hoặc ngủ không sâu.

Tìm hiểu: Cách Cải Thiện Chất Lượng Giấc Ngủ

Tăng cường hoạt động thể chất mỗi ngày

Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường lưu thông máu, giải phóng endorphin và điều hòa hormone giấc ngủ. Bạn có thể chọn các bộ môn nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, đạp xe hoặc bơi lội, thực hiện ít nhất 30 phút mỗi ngày.

Tuy nhiên, không nên tập luyện quá gần giờ đi ngủ vì sẽ khiến cơ thể tỉnh táo hơn, gây khó ngủ. Tốt nhất nên vận động vào buổi sáng hoặc chiều để vừa giúp ngủ ngon, vừa hạn chế cảm giác uể oải ban ngày.

Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa năng lượng và hỗ trợ giấc ngủ. Hãy bổ sung thực phẩm giàu vitamin B, magie, sắt và tryptophan như cá, trứng, hạt, chuối, rau xanh để cải thiện hoạt động thần kinh và điều hòa giấc ngủ.

Tránh ăn quá no hoặc ăn sát giờ đi ngủ vì dễ gây đầy bụng, khó tiêu. Đồng thời, nên hạn chế cà phê, trà đặc, nước tăng lực và đồ uống có cồn vào buổi tối – đây là những “thủ phạm” làm bạn khó ngủ sâu và khiến cơ thể mệt mỏi vào sáng hôm sau.

Giảm căng thẳng, lo âu và áp lực tinh thần

Stress kéo dài là nguyên nhân hàng đầu gây rối loạn giấc ngủ. Bạn có thể giảm căng thẳng bằng cách thiền, hít thở sâu, viết nhật ký hoặc dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn mỗi ngày. Các hoạt động nhẹ nhàng trước khi ngủ như đọc sách, nghe nhạc nhẹ, tắm nước ấm cũng giúp bạn dễ ngủ và ngủ sâu hơn.

Nếu thường xuyên rơi vào trạng thái lo lắng hoặc suy nghĩ quá nhiều trước khi ngủ, bạn nên học cách “giải tỏa đầu óc” vào cuối ngày, kết hợp với liệu pháp tâm lý nếu cần thiết để cải thiện sức khỏe tinh thần và chất lượng giấc ngủ.

Tránh ngủ ngày quá nhiều hoặc sai cách

Ngủ trưa có thể giúp phục hồi năng lượng, nhưng nếu kéo dài hơn 30–45 phút hoặc ngủ quá muộn trong ngày (sau 15h), bạn sẽ dễ bị mệt mỏi, lờ đờ và khó ngủ vào ban đêm. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn khiến bạn ngủ nhiều nhưng lại không đủ tỉnh táo vào ban ngày.

Hãy ngủ trưa một cách khoa học – nên chợp mắt 15–30 phút sau bữa trưa và trong không gian yên tĩnh, không bị làm phiền. Điều này sẽ giúp cải thiện khả năng tập trung, ghi nhớ và hạn chế cơn buồn ngủ kéo dài đến chiều tối.

Thăm khám và điều trị nếu cần thiết

Nếu bạn đã áp dụng các biện pháp trên trong vài tuần nhưng tình trạng ngủ nhiều nhưng vẫn buồn ngủ không cải thiện, rất có thể bạn đang gặp phải một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn như rối loạn giấc ngủ (ngưng thở khi ngủ, hội chứng chân không yên...), thiếu máu, suy giáp, trầm cảm hoặc các vấn đề thần kinh.

Việc thăm khám chuyên khoa giấc ngủ hoặc nội tiết là cần thiết để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đừng chủ quan nếu cơ thể liên tục phát tín hiệu mệt mỏi, vì đó có thể là lời cảnh báo quan trọng từ sức khỏe bên trong bạn.

Kết luận

Hiện tượng ngủ nhiều nhưng vẫn buồn ngủ là vấn đề phổ biến nhưng thường bị xem nhẹ. Thực tế, đây có thể là dấu hiệu cho thấy giấc ngủ của bạn đang thiếu chất lượng hoặc cơ thể đang gặp phải các rối loạn tiềm ẩn. Việc ngủ đủ thời gian chưa đủ, quan trọng là giấc ngủ phải sâu, đúng chu kỳ và giúp cơ thể được phục hồi trọn vẹn.

Để khắc phục tình trạng này, bạn cần xây dựng lối sống lành mạnh, thiết lập lịch ngủ khoa học, chú trọng chăm sóc sức khỏe tinh thần và thể chất. Trong trường hợp các biện pháp tự điều chỉnh không hiệu quả, hãy mạnh dạn thăm khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Những câu hỏi thường gặp

Ngủ 8 tiếng mỗi đêm nhưng vẫn buồn ngủ là do đâu?

Trả lời: Dù bạn ngủ đủ 8 tiếng nhưng vẫn buồn ngủ có thể là do giấc ngủ không chất lượng (ngủ chập chờn, thức giấc giữa đêm), rối loạn nhịp sinh học, thiếu vận động, stress kéo dài hoặc các bệnh lý như thiếu máu, suy giáp, ngưng thở khi ngủ... Bạn nên theo dõi thêm các dấu hiệu đi kèm để xác định nguyên nhân.

Ngủ nhiều có gây hại cho sức khỏe không?

Trả lời: Ngủ quá nhiều (hơn 9–10 tiếng/ngày trong thời gian dài) có thể làm tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường, trầm cảm và các bệnh tim mạch. Điều quan trọng là duy trì thời lượng ngủ phù hợp với nhu cầu cơ thể và đảm bảo chất lượng giấc ngủ.

Làm sao để biết mình ngủ có chất lượng hay không?

Trả lời: Giấc ngủ chất lượng là khi bạn dễ ngủ, ngủ sâu liên tục, không bị thức giấc nhiều lần trong đêm và cảm thấy tỉnh táo, sảng khoái sau khi thức dậy. Nếu bạn ngủ đủ thời gian nhưng vẫn mệt mỏi, đó là dấu hiệu giấc ngủ không hiệu quả.

Ngủ trưa nhiều có khiến buồn ngủ hơn vào buổi chiều không?

Trả lời: Ngủ trưa quá lâu (trên 30–60 phút) có thể khiến cơ thể rơi vào trạng thái “quá giấc”, gây mệt mỏi, choáng váng và làm gián đoạn giấc ngủ ban đêm. Nên ngủ trưa ngắn từ 15–30 phút để phục hồi năng lượng mà không ảnh hưởng tới chu kỳ sinh học.

Khi nào nên đi khám nếu thường xuyên buồn ngủ dù đã ngủ đủ?

Trả lời: Nếu tình trạng ngủ nhiều nhưng vẫn buồn ngủ kéo dài trên 2 tuần, ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt, kèm theo các dấu hiệu như ngủ gật ban ngày, cáu gắt, giảm trí nhớ, tăng cân bất thường... thì bạn nên đi khám để kiểm tra các rối loạn giấc ngủ hoặc vấn đề nội tiết, thần kinh.