Cây Lạc Tiên Có Tác Dụng Gì? 7 Lợi Ích Nổi Bật Cho Sức Khỏe

Cây lạc tiên là một loại thảo dược quen thuộc trong dân gian, thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị mất ngủ, an thần và cải thiện sức khỏe tinh thần. Loại cây này còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như nhãn lồng, chùm bao, long châu quả tùy theo từng vùng miền.

Lạc tiên thuộc họ lạc tiên (Passifloraceae), là cây dây leo thân mềm, sống lâu năm, có tua cuốn, lá hình chân vịt, hoa màu trắng tím đặc trưng và quả hình tròn giống quả nhãn. Quả lạc tiên khi chín có thể ăn được, vị ngọt mát.

Cây thường mọc hoang ở nhiều nơi trên cả nước, từ vùng đồi núi đến nông thôn đồng bằng, đặc biệt phổ biến ở các tỉnh miền Bắc và miền Trung. Người ta thường thu hái toàn bộ cây (trừ rễ), sau đó phơi khô để dùng làm thuốc hoặc nấu nước uống.

Không chỉ được sử dụng trong y học cổ truyền, ngày nay cây lạc tiên cũng được nghiên cứu và ứng dụng trong y học hiện đại nhờ các hoạt chất có tác dụng tốt đối với hệ thần kinh, giấc ngủ và sức khỏe tổng thể.

Tìm hiểu thêm: Thuốc Nam Trị Mất Ngủ: 8+ Thảo Dược An Thần, Giúp Ngủ Ngon

Cây lạc tiên có tác dụng gì?

Cây lạc tiên không chỉ là một loại cây dân dã mà còn là dược liệu quý với nhiều công dụng hỗ trợ sức khỏe. Dưới đây là 7 tác dụng nổi bật của cây lạc tiên đã được ghi nhận trong cả y học cổ truyền và hiện đại:

Hỗ trợ an thần, cải thiện giấc ngủ 

Một trong những công dụng được biết đến nhiều nhất của cây lạc tiên là khả năng an thần, giúp ngủ ngon và sâu giấc. Các hoạt chất như flavonoid và alkaloid trong cây có tác dụng làm dịu hệ thần kinh trung ương, giảm tình trạng căng thẳng và khó ngủ. Đây là lựa chọn tự nhiên, an toàn cho những người thường xuyên bị mất ngủ, ngủ chập chờn hoặc ngủ không sâu giấc.

Giảm căng thẳng, lo âu

Cây lạc tiên có tác dụng điều hòa tâm trạng, giảm hồi hộp, bồn chồn và căng thẳng thần kinh. Sử dụng đều đặn giúp cơ thể thư giãn, tinh thần ổn định hơn, đặc biệt hữu ích cho người làm việc trí óc nhiều, thường xuyên bị stress.

Hỗ trợ ổn định huyết áp

Nhờ tác dụng thư giãn mạch máu và làm dịu hệ thần kinh, cây lạc tiên cũng giúp hỗ trợ điều hòa huyết áp ở những người bị huyết áp cao nhẹ hoặc huyết áp dao động. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng liều lượng và có hướng dẫn từ người có chuyên môn.

Chống Viêm và Giảm Đau Tự Nhiên

Cây lạc tiên sở hữu đặc tính chống viêm và giảm đau đáng kể. Theo y học dân gian, lá lạc tiên giã nát dùng để đắp ngoài có thể chữa các vết loét, mụn nhọt, viêm da. Uống nước sắc từ cây lạc tiên cũng giúp giảm các cơn đau do co thắt cơ, đau bụng kinh hay đau nhức xương khớp.

Hỗ trợ tiêu hóa, giảm đầy hơi khó tiêu

Cây lạc tiên còn được biết đến với khả năng hỗ trợ hệ tiêu hóa, giúp giảm chướng bụng, đầy hơi, kích thích ăn ngon. Người dân thường dùng lạc tiên khô nấu nước uống hàng ngày để làm dịu dạ dày và giảm các triệu chứng khó chịu sau ăn.

Thanh nhiệt, giải độc, mát gan

Với tính mát, cây lạc tiên có thể giúp thanh lọc cơ thể, làm mát gan, lợi tiểu và hỗ trợ đào thải độc tố. Đây là lý do cây thường xuất hiện trong các bài thuốc dân gian chữa nóng trong, nổi mẩn ngứa, rôm sảy, đặc biệt vào mùa hè.

Chống Oxy Hóa, Tăng Cường Sức Đề Kháng

Sự hiện diện của các hợp chất chống oxy hóa như flavonoid giúp bảo vệ tế bào của cơ thể khỏi sự tấn công của các gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa và tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể khỏe mạnh hơn trong việc phòng chống bệnh tật.

Cách dùng cây lạc tiên đúng cách

Để cây lạc tiên phát huy tối đa công dụng và hạn chế rủi ro, người dùng cần biết cách sử dụng đúng liều lượng, đúng phương pháp chế biến. Dưới đây là một số cách phổ biến và an toàn khi dùng cây lạc tiên:

Uống trà từ lá, hoa hoặc thân cây lạc tiên

Cách đơn giản và được nhiều người lựa chọn nhất là dùng lá, hoa hoặc thân cây lạc tiên tươi hoặc phơi khô để pha trà uống hàng ngày. Bạn có thể thực hiện như sau:

• Nguyên liệu: 10–15g lạc tiên khô, có thể phối hợp với táo nhân, lá vông, tâm sen.
• Cách dùng: Cho vào ấm, hãm với nước sôi trong 10–15 phút. Uống như trà hằng ngày, 1–2 tách vào buổi chiều hoặc tối.

Sắc nước uống (truyền thống và phổ biến nhất)

Trong y học cổ truyền, cây lạc tiên thường được dùng dưới dạng thuốc sắc. Thông thường, người ta sẽ dùng lá và thân cây lạc tiên khô, sắc kỹ với nước để uống theo chỉ định của thầy thuốc. Đây là phương pháp giúp tận dụng tối đa các dược chất trong cây.

• Liều lượng: 15–30g cây lạc tiên khô mỗi ngày.
• Cách làm: Rửa sạch cây lạc tiên khô, đun với khoảng 500ml nước trong 10–15 phút, chia làm 2 lần uống trong ngày, đặc biệt nên uống buổi tối trước khi ngủ để hỗ trợ an thần và ngủ ngon.

Dùng cao lỏng hoặc cao đặc chiết xuất từ cây lạc tiên

Hiện nay, trên thị trường có nhiều sản phẩm cao lỏng hoặc cao đặc được chiết xuất từ cây lạc tiên, giúp người dùng tiện lợi trong việc sử dụng mà vẫn đảm bảo được hiệu quả chữa bệnh. Các sản phẩm này thường được đóng lọ nhỏ, dễ dàng mang theo và sử dụng đúng liều lượng.

Kết hợp cây lạc tiên với các thảo dược khác

Để tăng hiệu quả điều trị, cây lạc tiên thường được phối hợp với các vị thuốc khác như tâm sen, lá vông, hoa nhài hoặc hoa cúc. Sự kết hợp này giúp tăng cường tác dụng an thần, giảm lo âu và hỗ trợ giấc ngủ sâu hơn.

Xem thêm: Cách dùng tâm sen chữa mất ngủ và những lưu ý quan trọng

Sử dụng dạng viên nang hoặc bột cây lạc tiên

Ngoài dạng thô hoặc cao lỏng, cây lạc tiên còn được bào chế thành viên nang hoặc bột để người dùng dễ dàng sử dụng, nhất là với những ai không quen dùng dạng trà hay thuốc sắc. Viên nang và bột chiết xuất được đóng gói với liều lượng chuẩn, giúp người dùng kiểm soát liều lượng chính xác hơn.

Nấu canh hoặc chế biến món ăn

Lá non và ngọn cây lạc tiên có thể được sử dụng làm rau ăn, luộc hoặc nấu canh với tôm, cá. Cách này giúp bổ sung lạc tiên vào chế độ ăn uống hằng ngày một cách tự nhiên.

Uống cây lạc tiên nhiều có tốt không?

Mặc dù cây lạc tiên được biết đến với nhiều lợi ích như an thần, hỗ trợ giấc ngủ và giảm lo âu, nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc bạn có thể sử dụng loại thảo dược này một cách tùy tiện. Nhiều người đặt câu hỏi: Uống cây lạc tiên nhiều có tốt không? Câu trả lời là không nên lạm dụng, bởi vì nếu sử dụng quá liều hoặc sai cách, cây lạc tiên có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn.

Tác dụng phụ khi dùng quá nhiều cây lạc tiên

Việc sử dụng cây lạc tiên với liều cao hoặc kéo dài liên tục có thể gây ra:

• Buồn ngủ kéo dài, mệt mỏi, uể oải trong ngày.
• Hạ huyết áp nhẹ, nhất là ở người vốn có huyết áp thấp.
• Rối loạn tiêu hóa nhẹ (buồn nôn, đầy bụng).
• Gây lệ thuộc nếu dùng lâu dài thay thế thuốc ngủ.

Không dùng cây lạc tiên cho những đối tượng sau nếu không có hướng dẫn của bác sĩ

• Phụ nữ mang thai và cho con bú: Dù một số vùng dùng cây lạc tiên để an thai, nhưng chưa có đủ nghiên cứu khoa học chứng minh độ an toàn tuyệt đối, nên cần cẩn trọng.
• Trẻ em dưới 12 tuổi: Hệ thần kinh của trẻ đang phát triển, dễ bị ảnh hưởng bởi các chất có tác dụng an thần.
• Người đang dùng thuốc an thần, thuốc ngủ, thuốc điều trị huyết áp: Dùng chung có thể làm tăng tác dụng của thuốc, gây buồn ngủ quá mức hoặc tụt huyết áp.

Dùng cây lạc tiên đúng cách để phát huy hiệu quả và tránh rủi ro

• Không dùng liên tục quá 2–3 tuần mà không tham khảo ý kiến chuyên gia.
• Nên dùng với liều lượng vừa phải: khoảng 15–30g cây khô/ngày (sắc uống).
• Ưu tiên dùng vào buổi tối để giúp ngủ ngon, không gây ảnh hưởng đến sinh hoạt ban ngày.

Một số bài thuốc sử dụng cây lạc tiên

Cây lạc tiên không chỉ được biết đến với công dụng an thần, giảm căng thẳng mà còn được dùng trong nhiều bài thuốc dân gian hỗ trợ điều trị các bệnh khác nhau. Dưới đây là một số bài thuốc phổ biến từ cây lạc tiên, dễ thực hiện tại nhà.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị mất ngủ, khó ngủ

Mất ngủ, khó ngủ là tình trạng phổ biến gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Bài thuốc từ cây lạc tiên giúp an thần, cải thiện giấc ngủ tự nhiên, phù hợp cho người bị stress, lo âu gây mất ngủ.

Nguyên liệu

• Lá, hoa hoặc thân cây lạc tiên khô: 15-20 gram
• Nước sạch: 1 lít

Cách dùng

• Rửa sạch nguyên liệu, cho vào ấm đun sôi cùng 1 lít nước.
• Đun nhỏ lửa trong 15-20 phút để tinh chất hòa tan hết.
• Lọc lấy nước, chia uống trong ngày, có thể uống thay nước lọc.
• Uống liên tục trong 7-10 ngày để thấy hiệu quả cải thiện giấc ngủ rõ rệt.

Xem thêm: 12 Mẹo Chữa Mất Ngủ Dân Gian Tại Nhà, Hiệu Quả

Bài thuốc giảm căng thẳng, mệt mỏi, lo âu

Bài thuốc này giúp giảm nhanh các triệu chứng lo âu, mệt mỏi do áp lực công việc, học tập hoặc cuộc sống. Tác dụng chính là làm dịu hệ thần kinh, tạo cảm giác thư giãn.

Nguyên liệu

• Lá cây lạc tiên tươi hoặc khô: 20 gram
• Hoa cúc khô: 10 gram
• Nước sôi: 500 ml

Cách dùng

• Rửa sạch các nguyên liệu, cho vào bình pha trà.
• Hãm với nước sôi khoảng 10 phút, rồi lọc lấy nước uống.
• Dùng mỗi ngày 2-3 lần, buổi sáng và buổi chiều để giảm căng thẳng hiệu quả.

Xem thêm: Trà Hoa Cúc Có Tác Dụng Gì?

Bài thuốc hỗ trợ hạ huyết áp

Cây lạc tiên có tác dụng giúp ổn định huyết áp nhờ các thành phần chống oxy hóa và giãn mạch máu. Bài thuốc này phù hợp với người cao huyết áp muốn duy trì huyết áp ổn định tự nhiên.

Nguyên liệu

• Thân và lá cây lạc tiên khô: 30 gram
• Lá vông nem khô: 15 gram
• Nước: 1,5 lít

Cách dùng

• Rửa sạch các nguyên liệu, cho vào nồi đun sôi với 1,5 lít nước.
• Sắc nhỏ lửa trong 20 phút, lọc lấy nước uống trong ngày.
• Dùng đều đặn mỗi ngày, sau 1 tuần sẽ giúp huyết áp ổn định hơn.

Xem thêm: Cây Vông Là Gì? Công Dụng, Cách Dùng Lá Vông

Bài thuốc chữa các cơn co giật, chuột rút

Cây lạc tiên có tác dụng làm giảm các cơn co giật nhờ đặc tính an thần và giãn cơ. Bài thuốc này được áp dụng trong một số trường hợp co giật nhẹ hoặc chuột rút do stress, mệt mỏi.

Nguyên liệu

• Lá và thân cây lạc tiên tươi: 30 gram
• Hoa nhài khô: 10 gram
• Nước: 1 lít

Cách dùng

• Rửa sạch nguyên liệu, cho vào ấm đun cùng 1 lít nước.
• Đun nhỏ lửa trong 15-20 phút, sau đó lọc lấy nước uống 2 lần/ngày.
• Dùng liên tục trong 5-7 ngày, kết hợp nghỉ ngơi hợp lý để giảm co giật và chuột rút.

Tìm hiểu thêm: Thuốc Nam Trị Mất Ngủ: 8+ Thảo Dược An Thần, Giúp Ngủ Ngon

Bài thuốc hỗ trợ tiêu hóa, giảm khó tiêu

Ngoài tác dụng an thần, cây lạc tiên còn giúp kích thích tiêu hóa, giảm đầy hơi, khó tiêu nhờ các hoạt chất thiên nhiên hỗ trợ chức năng đường ruột.

Nguyên liệu

• Lá cây lạc tiên khô: 15 gram
• Hoa cúc khô: 10 gram
• Nước: 1 lít

Cách dùng

• Đem nguyên liệu rửa sạch, cho vào ấm sắc cùng 1 lít nước.
• Đun nhỏ lửa 15 phút, lọc lấy nước uống trong ngày.
• Uống sau bữa ăn để hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.

Kết Luận

Cây lạc tiên là một thảo dược thiên nhiên quý với nhiều tác dụng tích cực cho sức khỏe, đặc biệt nổi bật trong việc hỗ trợ an thần, cải thiện giấc ngủ, giảm lo âu và thanh nhiệt, giải độc. Việc sử dụng đúng cách và đúng liều lượng sẽ giúp phát huy tối đa những lợi ích mà loại cây này mang lại, đồng thời hạn chế các tác dụng không mong muốn.

Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp tự nhiên để cải thiện chất lượng giấc ngủ, giảm căng thẳng hay hỗ trợ sức khỏe tổng thể, thì cây lạc tiên chính là lựa chọn đáng để cân nhắc. Tuy nhiên, hãy luôn tham khảo ý kiến chuyên môn trước khi sử dụng thường xuyên, đặc biệt nếu bạn đang mắc bệnh lý nền hoặc dùng thuốc điều trị.