Ngủ Mở Mắt Có Sao Không? Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục

Vậy ngủ mở mắt có nguy hiểm không, nguyên nhân do đâu và liệu có cách nào khắc phục hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Tìm hiểu về hiện tượng ngủ mở mắt

Ngủ mở mắt hay ngủ hé mắt là hiện tượng mí mắt không thể khép hoàn toàn trong khi ngủ, khiến mắt vẫn hé mở ở mức độ nhẹ đến trung bình. Thay vì nhắm kín như bình thường, người bị tình trạng này có thể để hở một phần mắt trong lúc ngủ mà không hề hay biết.

Hiện tượng này có thể xảy ra ở cả người lớn và trẻ em, phổ biến hơn ở trẻ sơ sinh do hệ thần kinh và cơ mí mắt chưa phát triển hoàn chỉnh. Trong một số trường hợp, ngủ mở mắt chỉ là thoáng qua và không ảnh hưởng nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu hiện tượng này kéo dài, nó có thể gây ra các vấn đề về mắt như khô mắt, kích ứng giác mạc, thậm chí tổn thương thị lực.

Ngủ mở mắt thường bị nhầm lẫn với tình trạng mộng du hoặc ngủ mơ, vì người bệnh có thể nhìn giống như đang thức, dù thực chất vẫn đang ngủ say. Tuy nhiên, đây là một hiện tượng hoàn toàn khác và có nguyên nhân rõ ràng về mặt thần kinh, cơ học hoặc sinh lý.

Việc hiểu đúng về hiện tượng này là bước đầu quan trọng để đánh giá mức độ nghiêm trọng và tìm ra hướng điều trị phù hợp, đặc biệt nếu bạn thường xuyên bị mỏi mắt, khô rát sau khi thức dậy hoặc bị người thân phản ánh rằng bạn “ngủ không nhắm mắt”.

Ngủ Mở Mắt Có Sao Không?

Ngủ mở mắt thoạt nhìn có vẻ vô hại, thậm chí nhiều người còn không nhận ra mình gặp phải tình trạng này cho đến khi được người khác nhắc nhở. Tuy nhiên, nếu kéo dài hoặc diễn ra thường xuyên, mở mắt khi ngủ có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của mắt cũng như chất lượng giấc ngủ.

Gây khô và tổn thương mắt

Khi mắt không khép kín hoàn toàn trong lúc ngủ, lớp màng bảo vệ và độ ẩm tự nhiên của giác mạc dễ bị bốc hơi nhanh hơn bình thường. Điều này dẫn đến khô mắt, rát mắt, cảm giác cộm hoặc khó chịu khi thức dậy. Trong trường hợp nặng, có thể gây viêm giác mạc, viêm kết mạc hoặc tổn thương bề mặt nhãn cầu, làm suy giảm thị lực theo thời gian.

Làm giảm chất lượng giấc ngủ

Người bị ngủ mở mắt thường không đạt được trạng thái ngủ sâu, dễ bị tỉnh giấc giữa đêm hoặc cảm thấy mệt mỏi sau khi ngủ dậy. Ánh sáng từ môi trường xung quanh có thể xâm nhập vào mắt, gây kích thích thần kinh và làm rối loạn nhịp sinh học tự nhiên. Hậu quả là người bệnh dễ bị thiếu ngủ, suy giảm trí nhớ, mất tập trung và suy nhược cơ thể.

Cảnh báo các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn

Trong nhiều trường hợp, ngủ mở mắt không chỉ là một hiện tượng sinh lý mà còn là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh lý tiềm ẩn như:

• Tổn thương dây thần kinh mặt (dây VII)
• Biến chứng sau tai nạn, đột quỵ hoặc phẫu thuật vùng đầu mặt
• Rối loạn hệ thần kinh trung ương hoặc ngoại biên

Nếu hiện tượng ngủ mở mắt xuất hiện đột ngột, kéo dài hoặc đi kèm với các triệu chứng bất thường khác như chảy nước mắt nhiều, đau nhức mắt, thị lực suy giảm,... thì nên chủ động đi khám chuyên khoa để xác định nguyên nhân và có hướng điều trị kịp thời.

Vì Sao Ngủ Mở Mắt? Nguyên Nhân Gây Ra Hiện Tượng Này

Ngủ mở mắt có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố bẩm sinh, thói quen sinh hoạt và các vấn đề y tế liên quan đến thần kinh hoặc cơ mí mắt. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến hiện tượng này:

Bẩm sinh hoặc do cấu trúc mí mắt

Một số người có cơ mí mắt yếu hoặc cấu trúc mắt không khép kín hoàn toàn do bẩm sinh. Trẻ sơ sinh cũng thường ngủ mở mắt trong những tháng đầu đời, do hệ thần kinh chưa phát triển hoàn chỉnh. Tuy nhiên, hiện tượng này thường biến mất khi trẻ lớn lên.

Với người trưởng thành, nếu ngủ mở mắt do yếu tố bẩm sinh nhưng không gây khó chịu hay tổn thương mắt, có thể không cần điều trị.

Tổn thương dây thần kinh mặt (dây thần kinh số VII)

Dây thần kinh mặt điều khiển hoạt động của cơ mí mắt. Khi dây thần kinh này bị tổn thương do chấn thương, tai biến mạch máu não, nhiễm virus (như liệt Bell), hoặc u chèn ép, cơ mí mắt sẽ yếu đi hoặc mất khả năng đóng lại hoàn toàn khi ngủ. Đây là nguyên nhân ngủ mở mắt bệnh lý cần được can thiệp y tế.

Hậu phẫu hoặc chấn thương vùng mặt

Một số phẫu thuật thẩm mỹ như cắt mí, nâng cơ mặt hoặc phẫu thuật mắt nếu thực hiện không đúng kỹ thuật có thể khiến mí mắt bị rút ngắn, mất khả năng khép kín. Tương tự, các chấn thương vùng mặt cũng có thể làm tổn thương cơ hoặc dây thần kinh điều khiển mắt, dẫn đến hiện tượng ngủ không nhắm kín mắt.

Thói quen sinh hoạt và tư thế ngủ không phù hợp

Ngủ ở tư thế nằm nghiêng hoặc nằm sấp khiến cơ mặt bị kéo căng cũng có thể khiến mí mắt không đóng kín hoàn toàn. Ngoài ra, những người thường xuyên làm việc quá sức, căng thẳng kéo dài, thiếu ngủ… cũng dễ gặp tình trạng ngủ mở mắt do cơ mí mắt không hoạt động hiệu quả khi vào giấc ngủ sâu.

Tác dụng phụ của một số loại thuốc

Một số loại thuốc an thần, thuốc điều trị trầm cảm hoặc thuốc ảnh hưởng đến hệ thần kinh có thể làm thay đổi trương lực cơ hoặc ức chế hoạt động bình thường của mí mắt, khiến người dùng rơi vào trạng thái ngủ nhưng không nhắm kín mắt.

Cách Khắc Phục Ngủ Mở Mắt Hiệu Quả

Tình trạng ngủ mở mắt có thể được cải thiện đáng kể nếu áp dụng đúng phương pháp điều trị tùy theo nguyên nhân cụ thể. Dưới đây là những cách điều trị phổ biến, an toàn và hiệu quả mà bạn có thể áp dụng tại nhà.

Thay đổi tư thế và thói quen ngủ

Một trong những cách đơn giản nhất để giảm tình trạng ngủ mở mắt là điều chỉnh lại tư thế ngủ. Người bị hở mi khi ngủ nên nằm ngửa với phần đầu được nâng nhẹ bằng gối mềm, tránh nằm nghiêng hoặc nằm sấp vì có thể gây áp lực lên cơ mặt và khiến mí mắt bị kéo căng. Tư thế ngủ đúng giúp cơ mặt thư giãn và mí mắt dễ khép kín hơn trong suốt thời gian ngủ.

Ngoài ra, duy trì thói quen đi ngủ đúng giờ, hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ và giảm căng thẳng tinh thần cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng giấc ngủ. Một giấc ngủ sâu và ổn định sẽ giúp cơ thể điều hòa tốt hơn các chức năng thần kinh, trong đó có cơ chế đóng mở mí mắt.

Dưỡng ẩm và bảo vệ mắt khi ngủ

Khi mắt không khép kín hoàn toàn, giác mạc sẽ dễ bị khô, từ đó gây ra các triệu chứng khó chịu như cộm, rát, đỏ mắt. Để khắc phục tình trạng này, bạn có thể sử dụng nước nhỏ mắt nhân tạo hoặc gel dưỡng mắt ban đêm theo hướng dẫn của bác sĩ. Những sản phẩm này có tác dụng duy trì độ ẩm, bảo vệ giác mạc và làm dịu cảm giác khô rát sau khi ngủ dậy.

Ngoài ra, bạn cũng nên đảm bảo không khí trong phòng ngủ có độ ẩm phù hợp, nhất là khi sử dụng điều hòa. Có thể đặt một máy tạo ẩm hoặc một bát nước nhỏ trong phòng để hạn chế tình trạng mắt bị khô do môi trường xung quanh. Những biện pháp này đơn giản nhưng mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc hỗ trợ điều trị ngủ mở mắt.

Sử dụng kính ngủ hoặc miếng dán mí mắt

Một giải pháp vật lý hiệu quả cho người ngủ mở mắt là sử dụng kính ngủ mềm mại, ôm sát vùng mắt để hỗ trợ việc nhắm kín mí mắt trong khi ngủ. Kính ngủ không chỉ giúp ngăn ánh sáng xâm nhập mà còn tạo áp lực nhẹ giúp giữ cho mí mắt không bị hở. Đây là phương pháp đơn giản, tiện lợi và có thể sử dụng hằng ngày mà không gây tác dụng phụ.

Trong trường hợp mí mắt mở rộng hơn bình thường, bạn cũng có thể tham khảo việc sử dụng miếng dán mí chuyên dụng – một loại băng dính y tế nhẹ, được thiết kế để dán phần mi mắt lại trong suốt thời gian ngủ. Tuy nhiên, cần chọn sản phẩm chất lượng và đảm bảo vùng da quanh mắt không bị kích ứng khi sử dụng thường xuyên.

Tập luyện và massage cơ mí mắt

Các bài tập nhẹ nhàng dành cho mắt có thể giúp tăng cường sức mạnh cơ mi và cải thiện khả năng đóng mở của mí mắt. Một trong những bài tập đơn giản là nhắm mắt giữ trong 5–10 giây, sau đó mở mắt thật to, lặp lại 10–15 lần mỗi buổi tối trước khi đi ngủ. Thói quen này nếu duy trì đều đặn sẽ giúp cơ mí hoạt động linh hoạt và khỏe mạnh hơn.

Song song đó, bạn cũng có thể massage nhẹ nhàng vùng quanh mắt mỗi ngày bằng cách dùng đầu ngón tay xoa tròn theo chiều kim đồng hồ. Massage giúp thư giãn cơ, tăng tuần hoàn máu và làm mềm vùng da quanh mí mắt – từ đó cải thiện tình trạng mí không khép kín khi ngủ. Tuy nhiên, cần vệ sinh tay sạch sẽ trước khi thực hiện để tránh gây kích ứng mắt.

Nếu các biện pháp tại nhà không mang lại cải thiện rõ rệt, hoặc tình trạng ngủ mở mắt kéo dài kèm theo khô mắt nặng, giảm thị lực, viêm giác mạc, bạn nên đến khám bác sĩ chuyên khoa mắt hoặc thần kinh để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân. Việc điều trị y tế đúng cách và kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng cho mắt và cải thiện chất lượng giấc ngủ rõ rệt.

Ngủ Mở Mắt Ở Trẻ Em: Có Nên Lo Lắng?

Hiện tượng ngủ mở mắt không chỉ gặp ở người lớn mà còn khá phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ dưới 3 tuổi. Nhiều cha mẹ lần đầu thấy con ngủ mà mắt vẫn hé mở thường cảm thấy lo lắng, sợ rằng con gặp vấn đề về thần kinh hoặc sức khỏe mắt. Vậy thực sự ngủ mở mắt ở trẻ em có đáng lo ngại không?

Ngủ mở mắt ở trẻ sơ sinh là hiện tượng sinh lý bình thường

Ở giai đoạn sơ sinh, hệ thần kinh của trẻ chưa phát triển hoàn chỉnh, cơ mí mắt và vùng điều khiển đóng mở mắt vẫn còn yếu. Do đó, trẻ có thể ngủ trong trạng thái mắt hé mở, nhất là khi ngủ nông hoặc chuyển giai đoạn giữa các chu kỳ giấc ngủ. Hiện tượng này thường không kèm theo dấu hiệu bất thường nào và sẽ tự hết khi trẻ lớn lên, thường sau 6–12 tháng tuổi.

Khi nào ngủ mở mắt ở trẻ là dấu hiệu cần lưu ý?

Mặc dù phần lớn trường hợp đều lành tính, nhưng phụ huynh cần quan sát kỹ nếu trẻ có các dấu hiệu sau đi kèm hiện tượng ngủ mở mắt:

• Mắt bị khô, đỏ, có vẻ khó chịu sau khi ngủ dậy
• Trẻ thường xuyên dụi mắt, quấy khóc, ngủ không sâu
• Xuất hiện chảy nước mắt nhiều bất thường
• Mí mắt không thể nhắm kín ngay cả khi bé thức
• Trẻ có tiền sử bị chấn thương đầu, sinh non, hoặc mắc bệnh liên quan đến thần kinh

Nếu có một hoặc nhiều dấu hiệu trên, cha mẹ nên đưa bé đi khám chuyên khoa mắt hoặc thần kinh để kiểm tra và điều trị kịp thời.

Cách chăm sóc và theo dõi trẻ ngủ mở mắt

• Giữ môi trường ngủ tối và yên tĩnh giúp bé dễ vào giấc sâu hơn.
• Có thể dùng khăn mềm che nhẹ vùng mắt nếu trẻ ngủ mở mắt nhiều, nhưng cần đảm bảo không gây bí, không làm trẻ khó chịu.
• Dưỡng ẩm không khí phòng bằng máy phun sương hoặc đặt chậu nước để hạn chế tình trạng khô mắt.
• Không tự ý nhỏ thuốc mắt cho trẻ khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.

Kết Luận

Hiện tượng ngủ mở mắt là tình trạng khá phổ biến và có thể xảy ra ở cả trẻ nhỏ lẫn người trưởng thành. Trong nhiều trường hợp, đây chỉ là phản ứng sinh lý tạm thời, không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu kéo dài và kèm theo các triệu chứng như khô mắt, mỏi mắt, giảm thị lực hoặc ngủ không sâu, thì ngủ mở mắt có thể là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, đặc biệt liên quan đến thần kinh hoặc cơ mí mắt.

Việc nhận biết sớm nguyên nhân và áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp như thay đổi tư thế ngủ, dưỡng ẩm mắt, sử dụng kính ngủ hay can thiệp y tế chuyên sâu sẽ giúp cải thiện tình trạng hiệu quả, bảo vệ thị lực và nâng cao chất lượng giấc ngủ.

Nếu bạn hoặc người thân đang gặp tình trạng ngủ mở mắt thường xuyên, đừng chủ quan. Hãy theo dõi kỹ các dấu hiệu kèm theo và chủ động thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.